نیروی انتظامی
مقدمه
امنیت یعنی در امان بودن از خطرات و داشتن احساسی امن نسبت به یک موضوع و همچنین رسیدن به آرامش و آسایش در ابعاد مختلف مادی یا معنوی.
در طول تاریخ داشتن امنیت برای انسان، یک خواسته به حق و آرزوی همیشگی برای او بوده و هست.برای برقراری این خواسته ،افراد از ابتدای تاریخ و در زمان های گذشته و حال، فعالیت ها و تلاش هایی را انجام می دادند تا بتوانند در سایه ی ایجاد امنیت، حس شادابی، نشاط، اعتماد ،عدالت و در نهایت همان حس آرامش و آسایش را برای مردم هدیه بدهند.
تاریخچه
از آنجایی که پس از شکل گیری هر حکومت و دولتی، نیاز به برقراری نظم و امنیت هم وجود داشته است تا بتواند تداوم و بقای خود را تضمین کند ،افرادی هم در کنار حکومت ها ماموریت داشتند تا تلاش هایی را برای تحقق این امر انجام دهند.کشور ایران هم از این قاعده مستثنا نبوده اما بطور خیلی محسوس، روند شکل گیری نیروهایی سازمان یافته و ویژه،تقریبا به دوهزارسال پیش یعنی به زمان قبل از اسلام و به دوران هخامنشیان بر میگردد.
از آن دوران هر حکومت، بسته به شرایط داخلی مثل: اوضاع سیاسی کشور یا پراکندگی جغرافیایی یک حکومت و همچنین شرایط خارجی حاکم بر آنها مثل : هجوم مکرر همسایگان و کشورهای بیگانه در بیرون از مرزها ، توجهات کم یا زیادی برای تشکیل،مجهز و یا آماده سازی این نیروها داشتند.
این نیروها که وظیفه اصلی و مهم شان حفظ و حراست از کشور یا شهر را بوده با اسامی و عناوین مختلفی مثل استخبارات، نیزه داران، شرطه، شحنه، داروغه، پاسبان، گزمه، آژان،کلانتر ، نگهبان و … شناخته می شدند.
اما روند این شیوه جدید و سازمان یافته ای که در ایران و در جامعه ی کنونی ما هست،برمی گردد به زمان ناصرالدین شاه و در جریان سفر او به کشورهای اروپایی.وی با مشاهدات و کسب اطلاعاتی که از پلیس و نیروهای نظامی آنان دریافت کرد و در کنار این موارد،با استخدام مستشاران خارجی توانست نیروهایی سیستمی و خاصی را تشکیل دهد.
این نیروها به دو بخش اصلی تقسیم می شدند:1- نیروهای شهری یا شهربانی 2- نیرو یا پلیس ژاندارم.مسئولیت ایجاد نظم و امنیت در شهر وظیفه ی اصلی نیروهای شهربانی و در روستاها و نواحی مرزی بر عهده ی ژاندارمری بود.
نیروی انتظامی کنونی
در پیچ وخم تغییرات به وجود آمده از ابتدای تاریخ:در شکل گیری و سامان یافتن،اسامی،چارچوب، قوانین و وظایف این نیروها در ایران، نهایتا در سال 1370 پلیس شهربانی و ژاندارمری با کمک و همراهی نیروهای کمیته انقلاب اسلامی،تصمیم به ایجاد نیرویی با عنوان نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران شدند.
وظایف نیروی انتظامی
1- برقراری امنیت و نظم در جامعه
2- کمک به اجرای قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی
3- کمک رسانی و یاری کردن به مردم در مواقع بحرانی،ضروری و حساس.مثل کمک به مردم سیل یا زلزله زده
4- مراقبت وکنترل از مرزهای کشور در جهت جلوگیری از هجوم نیروهای بیگانه و اشغالگر و حفظ تمامیت مرزی ایران
5- کمک به همه ی مردم در راستای اجرایی شدن سه اصل و هدف مهم ( الف.آگاهی. ب. پیشگیری . ج.پیگیری ) برای به حداقل رساندن جرم ها،بزهکاری ها،حوادث،اتفاقات و …
6- رسیدگی به پرونده ها و شکایات مردمی
7- رسیدگی به کارهای مربوط به صدور کارت گذرنامه و اقامت و همچنین کنترل ورود و خروج اتباع خارجی البته با هماهنگی سایر مراجع مربوطه
8- تامین امنیت مکان ها،تجهیزات و تاسیسات غیرنظامی
9- جمع آوری اطلاعات و اخبار مختلف در مورد مسائل سیاسی،امنیتی و نظامی کشور
و …
ساعات کاری
ماموران خدمت گذار در این عرصه به صورت شیفتی و نوبتی مشغول به کار هستند و به خاطر اهمیت بسیار بالایی که این شغل نسبت به سایرین دارد،آنان بیشتر اوقات،شب و روز و یا در تعطیلات و مناسبت های خاص باید سرکار خود حاضر باشند.
ویژگی ها و خصوصیات یک مامور
1- توانایی حفظ آرامش و کنترل خود در شرایط حساس و خطرناک
2- دارای استقامت و توان بدنی بالا
3- داشتن شجاعت و جسارت در انجام ماموریت
4- داشتن حس همدلی و همراهی برای برطرف کردن مشکلات مردم
5- جدیت در کار
6- داشتن صبر و حوصله بسیار
7- داشتن تعهد و مسئولیت پذیر بودن
8- فردی معتمد و قابل اطمینان باشد
9- درعین جدیت، باید دلسوز و مهربان باشد.
10- داشتن تواضع و بردباری در برابر مردم
وظایف شهروندان در قبال نیروی انتظامی
1- تلاش برای کسب آگاهی های لازم مثل توجه به اطلاعیه های منتشر شده و هشدارهای پلیس
2- تلاش برای یادگیری و عمل به اقدامات پیشگیرانه در جهت به حداقل رساندن خطرات ، حوادث ، ضرر و زیان ها و … مثل : بالابردن حفاظت منازل یا خودروها با تهیه قفل یا نصب دوربین و دزدگیر
3- رعایت قوانین شهری و جاده ای مثل : توجه به علائم چراغ های راهنمایی و رانندگی
4- بی تفاوت نبودن نسبت به اتفاقات، حوادث و موضوعات پیش آمده.مثل اطلاع دادن پلیس در صورت وقوع دزدی یا نابهنجاری هایی در یک محله